فشار خون نرمال در سالمندان

شریان های داخلی قلب، خون را به سایر اندام ها پمپاژ می کنند. اگر شدت پمپاژ بیش از اندازه بالا یا پایین باشد، ممکن است عوارض جدی و خطرناکی را به همراه داشته باشد. آگاهی از شدت پمپاژ خون توسط شریان های داخلی قلب بسیار ساده است. برای این کار باید فشار خون را با استفاده از دستگاه فشار سنج که در انواع مختلفی عرضه می شود، به طور دقیق و منظم اندازه گیری کنید. بزرگسالان و سالمندان باید به بررسی فشار خون خود اهمیت ویژه ای دهند؛ چراکه با بالا تر رفتن سن، سرخرگ ها سفت می شوند. به همین دلیل است که با نزدیک شدن به سنین پیری، تمام افراد ممکن است مشکلاتی را در فشار خون تجربه کنند.

طبق دستورالعمل هایی که در سال ۲۰۱۷ تعیین شدند، حدود ۷۵ درصد افراد بالای 55 سال، از فشار خون بالا رنج می برند. اگر این مشکل کنترل نشود، ممکن است عوارض بسیار جدی و خطرناکی را از جمله سکته قلبی در پی داشته باشد. در ادامه مطلب، فشار خون نرمال در سالمندان را به طور دقیق بررسی می کنیم، تا بدانید چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید.

نحوه طبقه بندی فشار خون

هنگامی که فشار خون یک فرد را اندازه گیری می کنید، معمولاً با دو عدد به نام سیستولیک و دیاستولیک روبرو خواهید شد. عدد اولی که عقربه های فشارسنج بر روی آن صدا داده و تیک میخورند را فشار سیستولیک و عددی که صدا بر روی آن قطع می شود (عدد دوم) را فشار دیاستولیک می نامیم. با توجه به میزان این دو عدد، فشار خون بالا و پایین را طبقه بندی می کنیم.

• فشار خون پایین: اگر عدد سیستولیک کم تر از 90 و فشار خون دیاستولیک کم تر از 60 باشد، به طور کلی فشار خون را پایین در نظر می گیریم. این مشکل ممکن است خود را با احساس ضعف، سرگیجه و سبکی سر نشان دهد. فشار خون پایین اغلب به دلیل عدم استفاده از مایعات کافی، استفاده از داروهایی با عوارض نامشخص، از دست دادن خون و سایر موارد این چنینی، اتفاق می افتد.
• فشار خون نرمال: اگر فشار سیستولیک کم تر از 120 و فشار دیاستولیک کم تر از 80 باشد، فشار خون نرمال است و مشکل خاصی وجود ندارد. فشار خون نرمال در سالمندان نیز با همین اعداد مشخص شده و در صورت تغییر، لازم است به پزشک مراجعه شود.
• فشار خون بالا: به فشار سیستولیک 130 یا بالا تر و فشار دیاستولیک 80 یا بالا تر، فشار خون بالا می گوییم که در افراد با سنین بالا، ممکن است خطرناک باشد. همچنین نوع دیگری از فشارخون بالا وجود دارد که فشار خون سیستولیک ایزوله نامیده می شود. معمولاً در این نوع فشار خون، عدد اول (فشار سیستولیک) 130 یا بیشتر است؛ اما عدد دوم (فشار دیاستولیک) کمتر از 80 است.

فشار خون سیستولیک ایزوله اغلب در سنین بالا و سالمندان دیده می شود. دلیل آن هم سفت شدن دیواره های سرخرگ ها است که در صورت کنترل نشدن ممکن است عوارض خطرناکی، همچون زمین خوردن، سرگیجه، تنگی نفس و غیره را به همراه داشته باشد.

فشارخون بالا

فشار خون بالا ممکن است به دلایل گسترده ای ایجاد شود. گاهی اوقات سندروم ها و بیماری های خاصی باعث به وجود آمدن این مشکل می شوند و گاهی اوقات نیز به دلیل مسائلی که فرد قادر به تغییر آن نیست، مانند بالا رفتن سن و ژنتیک رخ می دهد. برای دانستن فشار خون نرمال در سالمندان و نحوه کنترل آن، باید عواملی که منجر به این اتفاق می شوند را بررسی کنیم.

• سن: با بالا رفتن سن، ۹۰ درصد افراد مشکلات فشار خون را تجربه خواهند کرد. در بیشتر سالمندان فشار خون سیستولیک ایزوله دیده می شود. با بالا بردن کیفیت زندگی و داشتن سبک زندگی سالم، می توان از این مشکلات دوری کرد؛ اما به طور کلی با افزایش سن، این اتفاق یک امر کاملا طبیعی است.
• جنسیت: در خانم ها و آقایان عوامل متفاوتی می توانند منجر به فشار خون بالا شوند. به عنوان مثال آقایان قبل از سن ۵۵ سالگی بیش تر دچار فشار خون بالا می شوند؛ در حالی که خانم ها کاملاً برعکس هستند و بعد از این سن، معمولاً پس از دوران یائسگی، فشار خون بالا را تجربه خواهند کرد.
• ژنتیک: معمولا پدر و مادر هایی که دچار این مشکل هستند، کودکانی با مشکل فشار خون خواهند داشت؛ زیرا ژنتیک نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا می کند و امکان تغییر آن وجود ندارد.

علائم

جالب است بدانید که فشار خون بالا، علائم خاصی که قابل شناسایی باشند، ندارد. تنها هنگامی که پزشک فشار خون را اندازه گیری کند و در دو یا سه نوبت بالاتر از حد نرمال باشد، یک چارت تعیین خواهد کرد تا در نوبت های متفاوت فشار خون را اندازه گیری کنید و در صورت بالا بودن آن، لازم است داروهای مختلف و سبک زندگی خاصی در پیش گرفته شود تا به سادگی آن را کنترل کنید.

فشار خون پایین

در ادامه بررسی فشار خون نرمال در سالمندان، لازم به ذکر است که فشار خون پایین نیز درست مانند فشار خون بالا ممکن است بی علامت باشد؛ اما با بالا تر رفتن سن و نزدیک شدن به دوران سالمندی، علائم خود را یک به یک نشان خواهد داد. علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع، سردی و رنگ پریدگی پوست، غش، تاری دید، خستگی، تمرکز پایین و افسردگی معمولاً در سالمندان دیده می شوند. برای اطمینان حاصل کردن از این مشکل اغلب پزشکان فشار خون بیمار را در یک دوره زمانی مشخص اندازه گیری می کنند تا با اطمینان کامل آن را تشخیص داده و برای کنترل آن داروهای مناسبی تجویز کنند.

خطرات فشار خون پایین

• از دست دادن تعادل: از آنجایی که سالمندان عضلات ضعیف تری نسبت به بزرگسالان دارند، با از دست دادن تعادل خود ممکن است با خطرات بزرگی روبرو شوند. سرگیجه و غش کردن جزو علائم همیشگی فشار خون پایین بوده است؛ در نتیجه اگر سالمندان در مکان نامناسبی سرگیجه بگیرند و تعادل خود را از دست دهند، ممکن است آسیب های ناخوشایندی ببینند.
• شوک: فشار خون پایین ممکن است باعث شوک شود. اگر فشار خون پایین باشد، اندام های بدن خون مورد نیازشان را دریافت نخواهند کرد. در نتیجه برای حفظ خون و اکسیژن ممکن است از کار بیفتند و این اتفاق منجر به آسیب دائمی به اندام یا مرگ شود. در زمان شوک سالمند ممکن است با مشکلاتی مانند سردرگمی، تنفس سریع و کند و نبض ضعیف رو به رو شود.
• سکته قلبی: هنگامی که فشار خون پایین باشد، قلب مجبور است چند برابر یک قلب معمولی فعالیت کند تا بتواند خون را با سرعت بیشتری پمپاژ کرده و به اندام ها برساند. این فعالیت اضافی در نهایت منجر به نارسایی قلبی و در موارد حاد تر، منجر به سکته قلبی خواهد شد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

از آنجایی که جوامع مختلف به سمت پیری می روند، تعداد افراد بالای ۷۰ سال روز به روز در حال افزایش است. یکی از مشکلاتی که در افراد بالای ۷۰ سال به چشم می خورد، اختلال در فشار خون است. فشار خون به عنوان قاتل خاموش شناخته شده و اگر تنظیم نشود، ممکن است اتفاقات بسیار جدی و خطرناکی را به دنبال داشته باشد. فشار خون نرمال در سالمندان با دو عدد سیستولیک و دیاستولیک مشخص می شود. فشار سیستولیک شما باید کم تر از ۱۲ و فشار دیاستولیک باید کم تر از ۸ باشد. اگر هرگونه اختلالی در این اعداد به وجود بیاید و موجب افزایش یا کاهش آن شود، مشکلی در فشار خون وجود دارد که برای بررسی آن باید به پزشک مراجعه کنید.

پیشنهاد ما این است که یک دستگاه فشار خون در منزل خود داشته باشید و به طور مرتب فشار افراد سالمند خانواده را بررسی کنید تا در صورت به وجود آمدن هرگونه اختلالی در یک دوره مشخص، سریعاً به پزشک مراجعه کنید و از عواقب آن جلوگیری کنید.

نحوه کنترل فشار خون

همان طور که گفتیم، فشار خون نرمال در سالمندان بسیار کمتر از افراد دیگر با سنین مختلف دیده می شود. اما سالمندان بسیاری نیز هستند که هیچ مشکلی با فشار خون ندارند و بهترین سبک زندگی را دنبال می کنند. داشتن فشار خون نرمال در سالمندان، امری ناممکن نیست. تنها با استفاده از داروهایی که پزشک تجویز می کند و تغییر سبک زندگی می توان به آن دست پیدا کرد. در ادامه چند مورد اثر گذار در رابطه با عادت های روزانه را برایتان توضیح خواهیم داد.

• محدود کردن نمک در رژیم غذایی: حتما شنیده اید که مصرف بیش از اندازه نمک در سنین بالا بسیار خطرناک است. برای بررسی فشار خون نرمال در سالمندان باید بدانید که با بالا رفتن سن، بدن انسان به سدیم یا همان نمک حساس می شود. اگر در فرایند پختن غذا از مصرف بیش از اندازه نمک خودداری کنید و به جای آن سبزیجات و میوه ها را جایگزین کنید، رژیم غذایی سالم تری خواهید داشت و فشار خون را به سادگی کنترل خواهید کرد.
• کنترل خواب شبانه: اگر فرد شب ها به طور مداوم کابوس می بیند یا با دهانی باز خوابیده و خروپف می کند، به احتمال زیاد خواب آرامی ندارد. خواب نا آرام موجب اختلال در فشار خون شده و مشکلات بسیاری را به همراه خواهد داشت. در صورت نیاز پیشنهاد می کنیم به پزشک متخصص و حتی روانشناس مراجعه شود تا خواب شبانه تنظیم شود.
• ورزش کنید: بهتر است حداقل ۱۵۰ دقیقه یا همان دو و نیم ساعت در هفته به ورزش اختصاص داده شود. ورزش های آرام مانند پیاده روی و شنا می تواند بر روی فشار خون بسیار موثر باشد و آن را تنظیم کند. در صورتی که فرد دچار مشکلات زمینه ای دیگر یا مشکلات قلبی است، قبل از شروع ورزش باید حتما با پزشک خود مشورت کند. توصیه می کنیم در صورت نداشتن شرایط ایده آل جسمانی، از ورزش های پرتحرک و سنگین خودداری شود.
• مدیریت استرس: امروزه زندگی معمولی پر از استرس است. اگر این استرس مدیریت نشود و به اعصاب و روان آسیب برساند، عوارض غیر قابل جبرانی را به دنبال خواهد داشت.

نتیجه گیری

در این مقاله درباره مواردی که نقش کلیدی در تعیین فشار خون نرمال در سالمندان و بزرگسالان دارند، صحبت کردیم. همانطور که اشاره شد فشار خون طبیعی حالتی است که فشار سیستولیک کمتر از ۱۲۰ و فشار دیاستولیک کمتر از ۸۰ باشد؛ در این صورت می توانیم بگوییم که فشار خون فرد نرمال است و هیچگونه مشکلی ندارد. کنترل فشار خون بسیار اهمیت دارد و تمام افراد زمانی که به سنین بالا و سالمندی می رسند، لازم است به پزشک مراجعه کرده و فشار خون خود را در یک دوره مشخص اندازه گیری کنند تا از سلامتی خود مطمئن شوند.