علائم سرطان خون در سالمندان را بشناسید
سرطان خون یکی از خطرناک ترین سرطان ها تلقی می شود؛ زیرا در زمان تشخیص، فرد علائم خاصی را بروز نمی دهد. بنابراین بهتر است که چکاپ پی در پی و منظم را نادیده نگیرید و با این کار از سالمندان خود مراقبت نمایید. در این مقاله سعی می کنیم شما را با علائم سرطان خون در سالمندان آشنا کنیم و راه های درمان، انواع مختلف این بیماری و انواع شایع این بیماری در سالمندان را برایتان بررسی کنیم.
سرطان خون چیست و چه انواعی دارد؟
سرطان خون نوعی از سرطان است که بر سلول های خونی افراد مبتلا، اثر می گذارد. این نوع از سرطان، برخلاف انواع دیگر آن، توموری در بدن افراد ایجاد نمی کند. در سرطان خون معمولا گلبول های سفید خون درگیر می شوند. این سرطان انواع مختلفی دارد. همه انواع آن می توانند در بدن همه افراد با سنین مختلف، خود را نشان دهند؛ اما برخی از انواع آن در بدن افراد سالمند، بیشتر مشاهده می شود. نحوه تشخیص و نوع درمان سرطان خون در افراد مسن با تشخیص و درمان آن در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.
در مجموع، 4 نوع اصلی سرطان خون در بدن افراد کشف شده است. این 4 نوع بر اساس سرعت گسترش طبقه بندی شده اند. انواع سرطان خون عبارت اند از:
- لنفوسیتی حاد (ALL)
وقتی فردی به لنفوسیتی حاد دچار می شود، نوعی گلبول سفید در مغز استخوانش مشاهده می شود. این موضوع در همه انواع ALL های رشد نیافته، صادق است. این نوع سرطان، بسیار سریع در بدن رشد و گسترش می یابد. این نوع، نادر است و بیشتر از همه در کودکان دیده می شود.
- میلوئید حاد (AML)
این نوع سرطان، در گلبول های سفید غیر لنفوسیتی در مغز استخون افراد آغاز می شود. رشد این نوع هم به سرعت اتفاق می افتد. AML در افراد سالمند بیشتر مشاهده می شود؛ اما اگر بخواهیم آن را با انواع دیگر سرطان مقایسه کنیم، همچنان نوع نادر به شمار می رود. کسانی که زیر 45 سال سن دارند، بعید است که دچار AML شوند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، میانگین سنی افراد مبتلا حدود 68 سال است.
- لنفوسیتی مزمن (CLL)
آغاز این بیماری در لنفوسیت است و در طول زمان به آرامی گسترش می یابد. بزرگسالان بیشتر از دیگر رده های سنی به این نوع دچار می شوند. افراد زیر 40 سال به ندرت و افراد حدود 70 سال بیشتر به CLL مبتلا می شوند.
- میلوئید مزمن (CML)
اگر مغز استخوان فردی تعداد زیادی گلبول سفید میلوئیدی تولید کند، او به CML دچار می شود. این نوع سرطان خون نیز مانند CLL به کندی پیشرفت می کند و میانگین سنی افراد مبتلا به آن، 64 سال است. نیمی از کسانی که میلوئید مزمن می گیرند، 65 سال و یا بیشتر سن دارند.
به طور کلی، علائم سرطان خون در سالمندان حاکی از نوع AML آن است؛ زیرا جهش های ژنتیکی، بیشتر عامل اصلی آن تلقی می شوند. جهش ها معمولا به سرعت سرطان ایجاد نمی کنند؛ اما در طول زمان در بدن ایجاد و تبدیل به سرطان خون حاد می شوند. سلول های سرطانی انواع سرطان خون مزمن با گذر زمان و بیشتر شدن سن افراد در بدن کشف می شوند؛ دلیل آن هم این است که به محض ایجاد شدن از خود علائمی نشان نمی دهند. در نتیجه، زمانی که سن افراد بالا تر می رود در بدن آن ها دیده می شوند.
علائم سرطان خون در سالمندان
اکنون که با این نوع سرطان و انواع مختلف آن آشنا شدید، درمورد علائم سرطان خون در سالمندان نکاتی را برایتان ذکر می کنیم. رایج ترین این علائم عبارت اند از:
- کاهش وزن
- خستگی
- عرق هنگام خواب
- از دست رفتن اشتها
- ضعف
- نفس تنگی
- عفونت های شدید
- رنگ پریدگی
- خونریزی به راحتی اتفاق می افتد؛ مانند خونریزی بینی یا لثه
- تورم یا احساس پر بودن شکم
- احساس درد در مفاصل
- بزرگ شدن استخوان غدد لنفاوی
مجددا باید یادآوری کنیم که علائم سرطان خون در سالمندان ، به خصوص نوع مزمن آن تا مدت ها پس از پیشرفت بیماری نشان داده نمی شوند.
علائم سرطان خون در سالمندان چگونه تشخیص داده می شوند؟
پزشک متخصص در صورتی که بخواهد سرطان خون را تشخیص دهد، از آزمایشی به نام شمارش کامل خون استفاده می کند. این آزمایش کاملا عادی است و می تواند پیش از بروز علائمی، مشکل را دریابد. این آزمایش تعداد زیادی گلبول یا سلول سفید خون را نشان می دهد که ظاهرشان عادی نیست. اگر پزشک شما به سرطان خون مشکوک شود، برخی از آزمایش ها را تجویز می کند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم. این آزمایش ها عبارت اند از:
- معاینه فیزیکی برای بررسی بزرگ و متورم شدن غدد لنفاوی، کبد و یا طحال
- بیوپسی مغز استخوان، در آن بافتی از مغز استخوان از لگن شما می گیرند تا بررسی کنند که سلول های سرطانی خون در مغز استخوان هستند یا خیر. همچنین نوع سرطان خون نیز تشخیص داده می شود.
- اشعه ایکس قفسه سینه
- اسکن PET برای این که بفهمند سرطان به چه میزان در بدن گسترده شده است.
- سی تی اسکن قفسه سینه
- سیتوژنتیک، در آن کروموزوم های نمونه های خون یا مغز استخوان بررسی می شود و نوع سرطان خون در آن نشان داده می شود.
- اسپاینال تپ، در آن مایع نخاعی برای سلول های سرطان خون ارزیابی می شود.
درمان سرطان خون در سالمندان به چه شیوه صورت می گیرد؟
نوع درمان افراد مسن با توجه به عوامل مختلفی مانند وضعیت کلی سلامتی، نوع سرطان خون و سن تعیین می شود. افراد سالمند درمان سخت تری را نسبت به افراد جوان و کودک تجربه می کنند. این درمان سخت دلایل متعددی دارد. این دلایل عبارت اند از:
- علاوه بر علائم سرطان خون در سالمندان ، معمولا بیماری های زمینه ای دیگری در بدن آن ها مشاهده می شود.
- تحمل دوز های شدید شیمی درمانی برای افراد سالمند بسیار دشوار و طاقت فرساست.
- هر چه سن بالا تر می رود، بدن بیشتر مستعد دریافت عفونت های گوناگون می شود.
- جهش سلولی در بدن افراد سالمند بیشتر اتفاق می افتد.
با این حال، گزینه های درمانی زیادی در اختیار سالمندان قرار دارد و خوشبختانه این نوع سرطان در بدن آن ها قابل درمان است و درمان آن ها در بیشتر موارد با موفقیت همراه است. گزینه های درمانی سرطان خون در سالمند این موارد را در بر می گیرند:
- منتظر بمانید
برخی از روش های درمانی برای سالمندان عوارض زیاد و خطرناکی به همراه دارد؛ بنابراین در صورتی که علائم سرطان خون در سالمندان مشاهده شده است؛ اما بدن آن ها نسبتا سالم است، ممکن است پزشک متخصص به آن ها پیشنهاد کند که از خود مراقبت کنند و فعلا منتظر باشند. این موضوع به شما کمک می کند که اگر به درمان نیازی ندارید، از خطرات روش های درمانی سخت در امان بمانید.
- شیمی درمانی
این نوع درمان بسیار رایج است و معمولا برای تمام سنین تجویز می شود. اگر بدنتان سالم است و حمایت های لازم را از سوی خانواده و اجتماع دریافت می کنید، امکان دارد که پزشک شیمی درمانی فشرده را به شما پیشنهاد دهد تا روند درمانتان سریع تر اتفاق بیفتد و برای بهبودی کامل شانس بیشتری داشته باشید. با تمام این اوصاف، شیمی درمانی با شدت کمتر نیز در موارد زیادی جواب گو است و می تواند به نتایج مثبت و خوبی منجر شود.
- پیوند سلول های بنیادی
این درمان ممکن است در جلوگیری از عود مجدد سرطان بسیار موثر واقع شود. عود، زمانی اتفاق می افتد که با وجود این که درمانتان پایان یافته و بسیار موفق بوده است، مجددا عود می کند و سلول های سرطانی در بدن شما شروع به رشد کردن می کنند. برای پیوند سلول های بنیادی باید بدن شما در شرایط کاملا سالمی قرار داشته باشد. این روش درمانی معمولا به افراد سالمند پیشنهاد نمی شود.
کسانی که علت سرطانشان جهش ژنتیکی شناخته می شود، بهتر است که از این روش درمان استفاده کنند. سرطان هایی که جهش کمتری دارند یا علل دیگری باعث ایجاد آن ها شده اند، با شیمی درمانی به طور معمول درمان می شوند. شیمی درمانی معمولا خطر کمتری دارد.
- دارو درمانی
ایمونوتراپی و مهار کننده های کیناز، از انواع دارو هایی به حساب می آیند که برای درمان سرطان خون تجویز می شوند. ایمونوتراپی یک تقویت کننده مهم به شمار می رود که می تواند با تقویت سیستم بدنی شما، سلول های سرطانی را از میان ببرد. مهار کننده های کیناز نیز رشد سرطان را متوقف می کنند.
سرطان رایج بین سالمندان 50 تا 64 ساله از چه نوعی است؟
AML یا همان میلوئید حاد، در میان این افراد بیشتر از گروه های سنی دیگر دیده می شود. لنفوسیتی مزمن (CLL) نیز میان این دسته از افراد رایج است. همان گونه که توضیح دادیم، CLL با ALL در ویژگی هایی مشترک هستند. در هر دو نوع، مغز استخوان تعداد بسیاری لنفوسیت غیر طبیعی تولید می کند؛ اما CLL با سرعت کمتری در بدن گسترش می یابد. بسیاری از افرادی که به این نوع سرطان دچار هستند، در زمان تشخیص علائم خاصی را تجربه نمی کنند. برخی از علائمی که در بزرگسالان 50 تا 64 از دو نوع CLL و AML، مشاهده می شود، از این قبیل اند:
- احساس ضعف و خستگی
- کبودی یا خونریزی سریع و آسان
- تب یا عرق شبانه
- احساس درد در استخوان ها یا مفصل ها
- عفونت های زیاد
سرطان رایج بین سالمندان 65 سال و بالا تر از چه نوعی است؟
CLL در این گروه از سالمندان نیز به وفور به چشم می خورد. در واقع انجمن سرطان آمریکا توضیح می دهد که میانگین سن این نوع سرطان خون، 70 سال است. CML نیز از رایج ترین سرطان های این گروه از سالمندان شناخته می شود. همچنین انجمن سرطان آمریکا بیان می کند که نیمی از افرادی که به این نوع از سرطان دچار می شوند، افراد 65 سال و بالا تر هستند. CML و CLL هر دو به آرامی پیشرفت می کنند. این افراد به احتمال زیاد در زمان شناسایی بیماری شان علائم خاصی را تجربه نمی کنند یا فقط علائم مبهم دارند. برخی از علائم سرطان خون در سالمندان 65 سال و بالا تر عبارت اند از:
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی و ضعف
- کبودی و خونریزی آسان
- تنگی نفس
- تب یا تعریق شبانه
جمع بندی
با آگاهی از علائم سرطان خون در سالمندان می توانید به روش بهتر و موثر تری از سالمندان اطراف خود مراقبت کنید. شناختن آن ها در تشخیص آسان و سریع این بیماری خطرناک به شما کمک می کند و باعث می شود که درمان هر چه سریع تر آغاز شود و هر چه بهتر جواب دهد. در این نوشته سعی کردیم ابتدا درباره سرطان خون و انواع اصلی آن توضیحاتی بدهیم و شما را با انواع درمان و موثر ترین آن ها برای سالمندان مطالبی را بیان کنیم. همچنین ذکر کردیم که سالمندان در رده های سنی مختلف ممکن است به چه نوع سرطانی دچار شوند.
