علائم زونا در سالمندان
با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماری ها، بیشتر می شود. یکی از بیماری هایی که ممکن است سالمندان به آن مبتلا شوند، بیماری زونا است. زونا یک بیماری ویروسی است و قابلیت انتقال نیز دارد. این بیماری در صورتی که درمان نشود، می تواند به پوست آسیب های زیادی برساند. به همین دلیل بهتر است با علائم زونا در سالمندان آشنا شوید تا بتوانید به محض مشاهده آن ها، برای درمان بیمار اقدام کنید. در این مقاله در مورد تمامی نکاتی که لازم است در رابطه با این بیماری بدانید، توضیح خواهیم داد.
زونا چیست؟
زونا در واقع یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد بثورات دردناک روی پوست می شود. یکی از ویژگی های زونا این است که روی هر قسمت از بدن می تواند ایجاد شود و ناحیه مشخصی برای رشد آن وجود ندارد. در این بیماری معمولا یک قسمت از پوست به شکل نوار تاول می زند.
عامل ایجاد علائم زونا در سالمندان ویروسی به نام واریسلا زوستر است. این ویروس در واقع عامل اصلی بیماری آبله مرغان نیز می باشد. بعد از ابتلا به آبله مرغان حتی اگر به صورت کامل درمان شوید، ویروس بدون ایجاد هیچ گونه مشکلی و برای همیشه در بدن شما باقی خواهد ماند. اما وقتی که به میانسالی یا سالمندی می رسید، احتمال فعال شدن دوباره ویروس زیاد است. در صورت فعال شدن ویروس، بیماری زونا ایجاد می شود.
زونا به هیچ عنوان کشنده نیست؛ اما معمولا تاول ها و زخم هایی که در اثر آن ایجاد می شوند، دردناک هستند. همچنین علائم زونا در سالمندان می تواند خود را شدید تر نشان دهد. برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری واکسن های مختلفی وجود دارد. اما در صورتی که فرد به بیماری مبتلا شده باشد، واکسن دیگر کارساز نخواهد بود و باید به سراغ درمان های دارویی رفت.
در صورتی که به موقع برای درمان عفونت زونا اقدام شود، بیماری دوره درمان کوتاه و عوارض کمی خواهد داشت؛ همچنین دوره نقاهت به سرعت سپری خواهد شد. اما اگر کمی دیر برای درمان بیماری اقدام کنید، ممکن است در طول درمان و پس از آن مشکلات مختلفی مانند درد های عضلانی را تجربه کنید.
علائم بیماری زونا
علائم زونا در سالمندان پس از فعال شدن ویروس خود را به سرعت نشان می دهند. زونا معمولا روی بخش کوچکی و فقط در یک طرف بدن، تاثیر می گذارد. علائم نشان دهنده فعال شدن ویروس زونا، شامل موارد زیر می شوند:
- درد، سوزش یا احساس گزگز
- حساسیت به لمس
- بثورات قرمزی که معمولا چند روز پس از درد ها شروع می شوند.
- تاول های پر از مایعی که بعد از مدتی باز و پوسته می شوند.
- خارش
برخی دیگر از علائم زونا در سالمندان کمتر شایع هستند؛ اما می توانند در هنگام فعال شدن ویروس خود را نشان دهند. این علائم عبارتند از :
- تب
- سردرد
- حساسیت به نور
- خستگی
اولین علامتی که پس از فعال شدن ویروس خود را نشان می دهد، درد است. این که میزان درد چقدر می تواند باشد، بستگی به فرد دارد. به همین دلیل میزان دردی که هر فرد تجربه می کند با فرد دیگر متفاوت است. گاهی اوقات نیز ممکن است که به دلیل محل درد، بیماری با مشکلات قلبی، ریه یا کلیه اشتباه گرفته شود؛ زیرا ممکن است که علائم زونا در سالمندان بدون به وجود آمدن بثورات باشد و فرد فقط درد را تجربه کند.
بثوراتی که در اثر بیماری زونا ایجاد می شوند، معمولا به صورت نواری از تاول هستند. این تاول ها معمولا در اطراف یکی از چشم ها، یک طرف گردن، یک طرف صورت یا نزدیک به کتف به وجود می آیند.
چه زمانی برای درمان بیماری به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر مشکوک به بیماری زونا هستید و علائم زیر را دارید، حتما در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنید:
- اگر درد یا بثورات در نزدیکی چشم ایجاد شده اند؛ چراکه اگر عفونت زونایی که در نزدیکی چشم به وجود آمده درمان نشود، می تواند آسیب های دائمی و غیر قابل جبرانی به چشم وارد کند.
- در صورت مشاهده علائم زونا در سالمندان فورا باید آن ها را به پزشک معرفی کرد؛ زیرا عوارض زونا در سالمندان خیلی زیاد است.
- در صورتی که فرد مبتلا به دلایل مختلف مانند سرطان، دارو یا بیماری های مزمن سیستم ایمنی ضعیفی دارد، باید فورا به پزشک مراجعه کند.
- اگر بثورات به وجود آمده گسترده و بیش از حد دردناک هستند نیز فرد باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کند.
مراحل بیماری زونا
علائم بیماری زونا در سالمندان در چهار مرحله خود را نشان می دهند و پیشرفت می کنند. این چهار مرحله شامل موارد زیر می شود :
- درد، بی حسی یا گزگز شدن پوست
هنگامی که ویروس زونا تازه فعال شده است، ممکن است قبل از ایجاد بثورات در قسمتی از پوست خود کمی احساس درد، بی حسی یا گزگز داشته باشید. این مشکل معمولا در یک طرف از بدن اتفاق می افتد.
البته علائم زونا در مرحله اول برای هر فرد متفاوت است. در برخی از افراد ممکن است به دلیل حساس شدن پوست حتی پوشیدن لباس نازک نیز دردناک باشد. اما برخی دیگر ممکن است فقط علائمی مانند بی حسی پیدا کنند.
- احساس سوزش و بثورات قرمز
در مرحله دوم از بروز علائم زونا در سالمندان ممکن است مشکلاتی مانند احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی یا بثورات قرمز در ناحیه ای که قبلا درد گرفته بود ایجاد شود. در اکثر اوقات بثورات به وجود آمده فقط مربوط به یک قسمت از بدن می شوند؛ اما باز هم امکان این که بثورات روی تمامی قسمت های پوست خود را نشان دهند، وجود دارد.
علائم زونا در سالمندان در مرحله دوم ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. برای مثال برخی از افراد در کنار بثورات ممکن است مشکلات دیگری مانند سردرد، تب و ناراحتی معده را نیز تجربه کنند.
در صورت مشاهده بثورات باید فورا برای درمان اقدام کرد. درمان با دارو های ضد ویروسی تجویز شده توسط پزشک تا نهایتا 3 روز پس از به وجود آمدن بثورات می تواند به طور قابل توجهی عوارض درد طولانی مدت را کاهش دهد.
- تاول زدن
چند روز بعد از ظاهر شدن بثورات مرحله سوم بروز علائم زونا در سالمندان شروع می شود. در این مرحله تاول هایی دردناک که پر از مایع هستند به وجود می آیند. این تاول ها باز می شوند و مایع آن ها پخش می شود. مایع بیرون آمده از تاول مقادیر عفونی ویروس واریسلا زوستر را که عامل بیماری است، دارد.
اگر فردی که تا به حال به آبله مرغان مبتلا نشده این مایع را لمس کند، به ویروس آلوده می شود و ممکن است به بیماری آبله مرغان مبتلا شود. البته کسانی که قبلا بیماری آبله مرغان را تجربه کرده اند یا واکسن این بیماری را تزریق کرده اند، امکان ابتلا به بیماری را نخواهند داشت. امروزه اکثر مردم یا در کودکی به آبله مرغان مبتلا شده اند و یا این که قبلا واکسن آن را دریافت کرده اند؛ به همین دلیل امکان انتقال بیماری بسیار پایین است.
- پوسته شدن تاول ها
در صورتی که علائم زونا در سالمندان به سرعت تشخیص داده شود و برای درمان اقدامات مناسب صورت گیرد، تاول ها 7 تا 10 روز بعد از ایجاد شدن، شروع به خشک شدن می کنند. مایع نشت شده از تاول ها، پوسته ای روی بثورات ایجاد می کند که باعث جلوگیری از باز شدن زخم ها می شود. همچنین بعد از پوسته شدن تاول ها، فرد دیگر ناقل بیماری نخواهد بود و نمی تواند کسی را مبتلا کند.
بعد از پوسته شدن تاول ها پوست به آرامی بهبود می یابد و پوسته های به وجود آمده نهایتا طی چندین هفته ناپدید خواهند شد.
عوارض زونا
بعد از ابتلا به بیماری زونا ممکن است که عوارض بسیار مختلفی را تجربه کنید. برخی از علائم زونا در سالمندان و عوارض آن شامل موارد زیر می شود :
- نورالژی
شایع ترین عارضه بعد از این بیماری، نورالژی است. علائم بیماری معمولا با از بین رفتن بثورات از بین می روند؛ اما با نورالژی ممکن است تا ماه ها پس از بهبود، احساساتی همچون خارش، سوزش و گزگز تجربه شود. این مشکل در سالمندان معمولا شدید تر و طولانی تر است. در صورتی که برای درمان به موقع بیماری اقدام نشود، ممکن است که نورالژی به صورت دائمی با بیماران همراه باشد.
- مشکلات چشمی
در صورتی که علائم زونا در سالمندان در نزدیکی چشم نمایان شدند، باید فورا به دکتر مراجعه کرد. در صورت عدم درمان به موقع ممکن است که چشم آسیب های شدیدی ببیند و حتی فرد بینایی خود را به صورت دائمی از دست بدهد. به غیر از این مورد بروز زونا در نزدیکی چشم می تواند باعث مشکلاتی مانند تورم و قرمزی چشم شود؛ همچنین این بیماری می تواند باعث به وجود آمدن گلوکوم شود و به اعصاب چشم هم آسیب هایی وارد کند.
- سندرم رمزی هانت
در صورتی که بیماری زونا در اطراف گوش شروع به پیشرفت کند ممکن است که سندرم رمزی هانت ایجاد شود. این سندرم می تواند مشکلاتی نظیر سرگیجه، عدم تعادل، گوش درد، از دست دادن شنوایی، از دست دادن توانایی حرکت بخشی از صورت یا صدای وزوز در گوش ایجاد کند. این مشکل نادر است اما در صورت بروز امکان درمان آن وجود دارد.
راه های خانگی درمان زونا
- کمپرس سرد
یکی از راه ها برای بهبود علائم زونا در سالمندان استفاده از کمپرس سرد است. با قرار دادن کمپرس سرد روی محل جوش می توان تا حد زیادی به تسکین خارش و کاهش التهاب کمک کرد. برای این کار کافی است که پارچه نخی یا حوله تمیزی را در آب سرد خیس کنید و آن را روی قسمت های ملتهب قرار دهید. بعد از استفاده از کمپرس سرد به هیچ عنوان نباید با آب داغ حمام کرد.
- حمام خنک
حمام کردن با آب خنک به صورت روزانه با حداقل شستشو می تواند به تمیز نگه داشتن زخم ها و تاول ها کمک زیادی کند. همچنین آب خنک می تواند درد نقاط ملتهب را کاهش دهد.
- استفاده از فندق جادوگر
فندق جادوگر گیاه دارویی است که برای پوست فواید بسیار زیادی دارد و می تواند التهابات ناشی از بیماری زونا را درمان کند. گیاه فندق جادوگر درختچه بومی ایالات متحده است. این گیاه را به اشکال مختلفی می توان از عطاری ها خریداری کرد که رایج ترین آنها کرم ها یا آب فندق جادوگر است.
نتیجه گیری
بیماری زونا یکی از بیماری های پوستی است که بیشتر سالمندان را درگیر می کند. عامل این بیماری ویروس آبله مرغان است و می تواند افرادی که قبلا به این بیماری مبتلا شده اند را درگیر کند. شایع ترین علائم زونا در سالمندان معمولا درد و ایجاد تاول هایی به صورت نواری در یک قسمت به خصوص مانند یک طرف از گردن است. در صورتی که این بیماری به موقع درمان شود ، عوارض خطرناکی ندارد. اما در صورتی که دیر برای درمان آن اقدام کنید، مشکلات مختلفی برای فرد به وجود خواهد آورد.
