با افزایش سن، هر یک از ما ممکن است دچار افسردگی شویم. اما روش هایی برای غلبه بر افسردگی وجود دارد که می توان به کمک آن ها سال های دوران سالمندی و سالخوردگی را با شادابی و سلامت جسم و روان سپری کرد. اگر در دوران طلایی سالمندی به سر می برید و یا برای درمان افسردگی سالمندان خانواده همراه ما شده اید، در پایان این متن، چراغ دیگری برایتان روشن خواهد شد تا مشکل افسردگی در دوران سالمندی را با موفقیت حل کنید.
چرا افراد سالمند دچار افسردگی می شوند؟
آیا دیگر از فعالیت های روزانه خود لذت نمی برید؟ آیا با حس یأس و ناامیدی دست و پنجه نرم می کنید؟ یا گذراندن شب و روز برایتان سخت شده؟ شما تنها نیستید، برای هر یک از ما ممکن است مشکل افسردگی در هر دوره ای از زندگی پیش بیاید؛ صرف نظر از اینکه چقدر در زندگی موفق بوده ایم و چه دستاوردهایی داشته ایم. علایم و نشانه های افسردگی می تواند روی همه جنبه های زندگی ما تأثیر منفی بگذارد و بر انرژی جسمانی، اشتها، خواب، کار، سرگرمی ها و روابطمان تأثیر ناخوشایندی بگذارد. متأسفانه، بسیاری از افراد مسن و سالخورده قادر به تشخیص علائم افسردگی خود نیستند یا نمی دانند برای دریافت کمک چه اقدامی کنند.
به دلایل زیادی افسردگی در افراد مسن و سالمند، اغلب نادیده گرفته می شود. انزوا و گوشه نشینی فرد سالمند یکی از دلایل افسردگی آن ها است. در این صورت تعداد کمی از افراد در اطراف سالمند، متوجه افسردگی او می شوند. ممکن است سالمند تمایلی نداشته باشد که در مورد احساسات خود صحبت کند و یا از اطرافیانش درخواست کمک کند. دردهای جسمانی هم می تواند منشأ افسردگی سالمند باشد.
باید این نکته را درک کنیم که افسردگی بخشی از دوران پیری و سالمندی است نه نشانه ضعف یا نقص شخصیت. همزمان که شرایط زندگی با افزایش سن تغییر می کند، اتفاقاتی مانند بازنشستگی یا از دست دادن عزیزان و دوستان می تواند باعث بروز علایم افسردگی یا تشدید آن شود. مهم نیست با افزایش سن با چه چالش هایی مواجه می شوید. راه هایی وجود دارد که می توانید با کمک آن ها بار دیگر احساس خوشبختی و امیدواری کنید و از دوران طلایی زندگی خود لذت ببرید.
علائم و نشانه های افسردگی در بزرگسالان مسن
شناخت افسردگی در افراد مسن با شناسایی علائم و نشانه ها آغاز می شود. علائم مهم افسردگی را بشناسید:
- غم یا احساس ناامیدی
- دردهایی بدون دلیل
- از دست دادن علاقه به معاشرت یا سرگرمی
- کاهش وزن یا کاهش اشتها
- احساس ناامیدی یا درماندگی
- نداشتن انگیزه و انرژی
- اختلالات خواب (کم خوابی یا بی خوابی، خواب زیاد یا خواب آلودگی روزانه)
- از دست دادن ارزش های دورنی (نگرانی بابت سربار بودن، احساس بی ارزشی یا نفرت از خود)
- اختلالات گفتاری یا حرکتی
- افزایش مصرف الکل یا سایر مواد مخدر
- مشکلات حافظه
- بی توجهی به مراقبت های شخصی (کنار گذاشتن وعده های غذایی، فراموش کردن داروها، نادیده گرفتن بهداشت شخصی)
فرق غم و افسردگی در سالمندان چیست
به نظر می رسد افسردگی و غم و اندوه همیشه باهم به سراغمان می آیند. اما بسیاری از سالمندان افسرده اصلاً احساس غم و اندوه نمی کنند. بلکه از انگیزه پایین، کمبود انرژی یا مشکلات جسمی شکایت کنند. در حقیقت، دردهای جسمانی مانند درد آرتروز، میگرن یا سردرد، از علایم شایع افسردگی در سالمندان است. تفاوت بین غم و اندوه و افسردگی بالینی آسان نیست. چون علایم مشترک زیادی دارند، البته راه هایی برای بیان تفاوت های افسردگی و غم و اندوه وجود دارد. غم و اندوه شامل طیف گسترده ای از احساسات و ترکیبی از حس های خوب و بد است. در کنار غم و اندوه هنوز هم لحظات شادی بخشی دارید. از سوی دیگر، افسردگی با احساس انزوا و ناامیدی همراه است.
دلایل افسردگی در افراد مسن
تغییرات زندگی در گذر عمر می تواند خطر افسردگی را افزایش دهد. مشکلات زیر بخشی از دلایل افسردگی سالمندان است:
اختلالات سلامتی
بیماری و ناتوانی، درد مزمن یا شدید، کاهش شناختی و آسیب های ظاهری منجر به افسردگی در سالمندان می شود. تنهایی و انزوا، کم شدن روابط اجتماعی به دلیل از دست دادن دوستان یا تغییر محل زندگی، کاهش تحرک به علت بیماری، از دست دادن امتیازات مختلف هم می تواند سبب بروز افسردگی در افراد سالخورده و پیر شود.
احساس نداشتن هدف در زندگی که با بازنشستگی همراه است و عوارضی مانند از دست دادن هویت، وضعیت، اعتماد به نفس و امنیت مالی را به دنبال دارد. محدودیت های جسمانی که مانع انجام فعالیت های لذت بخش می شود هم می تواند زندگی سالمند را به شکل نامطلوبی تحت تأثیر قرار دهد.
دوران سالمندی پویا در: سرای سالمندان موج نو
ترس و افسردگی
ترس از مرگ و ترس از مشکلات مالی و عواملی مانند فراموش شدن و یا ترس از ابتلا به بیماری های صعب العلاج می تواند موجب بروز افسردگی در سالمندان شود. یکی از علت های شایع افسردگی در دوران پیری، از دست دادن اعضای خانواده و شریک زندگی است.
زوال عقل یا آلزایمر
هرگز تصور نکنید که از دست دادن حافظه فقط نشانه پیری است. بلکه می تواند نشانه افسردگی باشد. زوال عقل و افسردگی در افراد مسن بسیار شایع است. افسردگی و زوال عقل علایم مشابه زیادی مانند مشکلات حافظه، گفتار و حرکات کند و نداشتن انگیزه دارند. بنابراین تمایز این دو از هم دشوار است.
برای تشخیص اینکه آیا کاهش توانایی های شناختی ناشی از زوال عقل است یا افسردگی، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. اگر افسردگی باشد، با تمرکز و انرژی حل می شود.
خودیاری برای افسردگی سالمندان
اینکه سالمندان از یک سن خاص به بعد نمی توانند مهارت های جدیدی را یاد بگیرند، یک افسانه است. حتی در دوران پیری هم می توان فعالیت های جدیدی را امتحان کرد و یا در سبک زندگی خود تغییرات جدیدی ایجاد کرد. در واقع مغز انسان کارایی خود را از دست نمی دهد. بنابراین افراد مسن به اندازه جوانان قادر به یادگیری هر چیز جدیدی هستند. یادگیری ایده های جدید به سالمندان کمک می کند تا بر افسردگی خود غلبه کنند. در زمان افسردگی خودیاری کمی سخت به نظر می رسد. اما قدم های کوچک می توانند تفاوت زیادی در احساس سالمند ایجاد کنند. به عنوان مثال پیاده روی می تواند روحیه سالمند را تقویت کند.
راه های غلبه بر افسردگی سالمندان
داشتن معاشرت های اجتماعی
اگر افسرده هستید، ممکن است نخواهید کاری را انجام دهید یا کسی را ببینید. اما انزوا و گوشه گیری فقط وضعیت افسردگی را بدتر می کند. داشتن هدف و چشم انداز در زندگی بدون معاشرت با دیگران ممکن است دشوار باشد. به همین دلیل پشتیبانی و دلگرمی دیگران لازم است. بنابراین سعی کنید با دیگران ارتباط برقرار کنید و زمان کمتری را در تنهایی سپری کنید. اگر نمی توانید برای معاشرت به بیرون بروید، عزیزانتان را به خانه دعوت کنید یا از طریق شبکه های اجتماعی با آن ها در ارتباط باشید.
اما به یاد داشته باشید ارتباطات دیجیتال جایگزینی برای ارتباطات حضوری نیست. برای دوستی های جدید هیچ وقت دیر نیست. به پارک بروید و یا سفر کنید؛ هر کاری که به آن علاقه داشته باشید می تواند روحیه شما را دگرگون کند.
به گروه های اجتماعی بپیونید
کمک به دیگران یکی از بهترین راه ها برای ایجاد احساس درونی بهتر است. اگر در کنار افرادی باشید که با مشکلاتی شبیه به مشکلات شما سروکار دارند، می توانید به خوبی با احساس انزوا مقابله کنید. افراد دیگر که با افسردگی در حال مقابله هستند، می تواند الهام بخش باشد.
بخندید
داستان های طنز و شوخی باعث خنده و تقویت روحیه سالمند می شود. دیدن فیلم های طنزآمیز می تواند روحیه سالمند را بهبود دهد.
این مطلب را از دست ندهید! ۷ تکنیک برای داشتن انگیزه و رسیدن به هدف
یافتن دوباره معنی و هدف زندگی
با افزایش سن، زندگی تغییر می کند وقت زیادی دارید تا به زندگی خود معنی دهید. بازنشستگی، از دست دادن دوستان نزدیک یا عزیزان، بیماری یا وضعیت مالی می تواند بر روحیه، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی سالمند تأثیر بگذارد. اما هنوز راههای زیادی وجود دارد که سالمند می تواند از طریق آن معنای جدیدی در زندگی بیابد و با دیگران تعامل کند. گاهی اوقات نکته فقط در این است که همزمان با روند پیر شدن طرز فکر خود را هم عوض کنید.
مهارت جدیدی بیاموزید
به عنوان مثال یک ساز موسیقی، یک زبان خارجی یا یک بازی یا ورزش جدید می تواند روحیه بخش باشد. یادگیری فعالیت های جدید نه تنها به زندگی معنا و لذت می بخشد، بلکه می تواند به حفظ سلامت مغز و جلوگیری از زوال روانی هم کمک کند.
مسافرت رفتن
وقتی بازنشسته شدید و بچه هایتان مستقل شدند، احتمالاً وقت بیشتری برای مسافرت دارید. مسافرت و استفاده از تعطیلات آخر هفته می تواند در تقویت روحیه سالمند مؤثر باشد.
ورزش و تحرک
ورزش به عنوان روش درمانی قوی برای افسردگی به شمار می رود. تحقیقات نشان می دهد که می تواند به اندازه داروهای ضد افسردگی مؤثر باشد. نیازی نیست ورزشی سنگین را تحمل کنید، کافیست کمی قدم بزنید تا احساس بهتری پیدا کنید. کارهای سبک خانه یا باغبانی هم می تواند تحرک سالمند را بیشتر کند.
حتی برای بیماران و سالمندانی که نمی توانند به راحتی حرکات ورزشی انجام دهند؛ تمرینات ایمن زیادی وجود دارد. تمریناتی که مخصوص روی ویلچر یا صندلی است. فقط اگر هنگام تمرین به بدنتان فشار وارد می شود، ادامه ندهید.
تنظیم عادت های غذایی
تنظیم عادت های غذایی سالمندان به آن ها کمک می کند تا بر افسردگی خود غلبه کنند. مصرف مواد قندی و کربوهیدرات های تصفیه شده را به حداقل برسانید. غذاهای قندی و نشاسته ای باعث بالا رفتن قند خون می شوند. در عوض، مواد غذایی حاوی پروتئین، کربوهیدرات های پیچیده و چربی های سالم را جایگزین کنید که از نظر احساسی به رضایت و تعادل روحی شما کمک زیادی می کند. سعی کنید حداقل هر 3 تا 4 ساعت چیزی بخورید چون طولانی شدن فواصل وعده های غذایی باعث خستگی و بد خلق شدن سالمندان می شود.
خوب بخوابید
خواب باکیفیت و کامل می تواند روشی آسان برای مقابله با افسردگی باشد. بسیاری از افراد مسن با بی خوابی یا کم خوابی رو به رو هستند. کمبود خواب افسردگی را تشدید می کند. هر شب بین 7 تا 9 ساعت بخوابید. با پرهیز از مصرف الکل و کافئین، رعایت برنامه منظم خواب و بیداری و خوابیدن در اتاق تاریک و خنک می توانید خواب باکیفیتی در طول شبانه روز داشته باشید.
نور آفتاب؛ دشمن افسردگی
نور خورشید می تواند به افزایش سطح سروتونین، بهبود روحیه سالمند و کنار آمدن با اختلالات عاطفی فصلی کمک کند. در طول روز بیرون بروید و حداقل 15 دقیقه در روز، در معرض آفتاب قرار بگیرید. کنار پنجره بنشینید و یا وقت خود را با باغبانی در فضای باز و یا کنار پنجره سپری کنید. پیاده روی و ورزش نیز باعث می شود بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
از پزشکان و پرستاران کمک بگیرید
از آنجا که افسردگی در افراد مسن با چالش های زیادی همراه است، می توان از تخصص پزشکان و پرستاران کمک گرفت. گاهی استفاده از داروها می تواند میزان افسردگی را کاهش دهد. همچنین خدمات پرستاری در منزل هم می تواند زندگی سالمند را باکیفیت تر از قبل کند.
سخن پایانی
در این مقاله به علایم بیماری افسردگی در سالمندان پرداختیم و در ادامه روش هایی برای غلبه بر افسردگی افراد مسن را معرفی کردیم. اگر در اطراف خود سالمندی را می شناسید که علایم افسردگی در او دیده می شودف می توانید با راهکارهای موثری که معرفی کردیم، قدم خوبی برای بهبود زندگی او بردارید.
منبع: helpguide
