راه های غلبه بر ترس در کودکان
چطور به کودکان کمک کنیم تا ترس خود را مدیریت کنند
راه های غلبه بر ترس در کودکان – ترس بخش جدانشدنی و اجتناب ناپذیر از دوران بچگی است؛ وقتی زمان رعد و برق، پشت کاناپه پنهان می شوند. وقتی مطمئن هستند که چیزی در کمد وجود دارد؛چیزی شبیه به یک هیولا! برای اینکه تنها نخوابند از شما می خواهند که چند دقیقه بیشتر کنارشان بمانید. به عنوان والدین وظیفه ما تسکین و آرامش دادن به کودک است. می توانید با گفتن «قول می دهم هیچ چیز زیر تخت وجود ندارد!» خیال کودک را آسوده کنید. اما والدین همیشه نمی توانند در اتاق کودک حضور داشته باشند تا آرامشان کنند. در عوض آموزش دادن به کودک سبب می شود ترس هایش را بدون دخالت والدینش کنترل و مدیریت کند. به کودک خود کمک کنید تا اعتماد به نفس و استقلال لازم را برای کنترل و کاهش ترس در خود ایجاد کند. اگر می خواهید با راه های غلبه بر ترس در کودکان بیشتر آشنا شوید، در ادامه با ما همراه شوید.
راه های کنترل ترس در کودکان
خودتنظیمی
سوال اینجاست که چگونه می توانیم به بچه ها کمک کنیم احساس شجاعت بیشتری داشته باشند؟ نکته اصلی مهارتی به نام خودتنظیمی است که به نوعی مهارت نامرئی نامیده می شود. خودتنظیمی در واقع به توانایی پردازش و مدیریت احساسات و رفتارهایمان برای پیشگیری از رفتار نامطلوب، بهبود رفتارها و دستیابی به اهداف گفته می شود. همان چیزی که به ما امکان می دهد بدون اینکه وارد عمل شویم، چیزی را با تمام وجود احساس کنیم. معمولاً بیشتر بزرگسالان بدون هیچ تأمل و تفکری خودتنظیمی را انجام می دهند. قبل از اینکه به خود اطمینان دهید که واقعاً هیچ چیز ترسناکی در یک اتاق تاریک وجود ندارد، لحظه ای ترس را احساس می کنید. اما برای کودکان، فرا گرفتن خودتنظیمی به زمان، تمرین و فضای مناسب نیاز دارد.
از ترس نترسید
مددکاران اجتماعی بر این عقیده هستند که ترسیدن بخش طبیعی از فرایند بزرگ شدن کودکان است و نمی توان به طور کامل از آن اجتناب کرد. اگرچه بچه ها متأسفانه گاهی اوقات با مواردی رو به رو می شوند که واقعاً ترسناک است، اما بیشتر ترس های کودکی تهدید واقعی نیستند. همان هیولایی به خیال کودکان در کمد اتاق جا خوش کرده، در واقع فرصت ایده آل برای بچه هاست تا بتوانند روی مهارت های خودتنظیمی کار کنند. اگر والدین می خواهند کودکشان این مهارت را فرا بگیرد، ابتدا باید بر اضطراب خود غلبه کنند.
باید این فرصت را به کودکان داد تا تمرین کنند و شرایط سخت را پشت سر بگذارند. گفتن این حرف برای بسیاری از والدین آسان است اما هنگامی که کودک خود را در تنگنا می بینند، سریعاً می خواهند وارد عمل شوند و شرایط را بهتر کنند. البته این یک واکنش طبیعی از سوی والدین است. اما برای اینکه راه های غلبه بر ترس در کودکان موفقیت آمیز باشد، باید رویکرد دیگری را در نظر بگیرید. اینکه از اتاق خود به بیرون بپرید و سریع خود را به اتاق کودک برسانید، شاید کمک کند کودکتان در لحظه، ترس کمتری داشته باشد و حتی احساس خوبی نسبت به شما در او شکل گیرد. ولی در طولانی مدت روند کنترل و غلبه بر ترس هایش سخت و سخت تر می شود.
اگر بچه ها این پیام را از شما دریافت کنند که مامان و بابا همیشه هستند که به او دلگرمی دهند، انگیزه و فرصتی برای یادگیری راه های غلبه بر ترس هایشان نخواهند داشت.
چطور به کودک خود کمک کنیم بر ترس هایش غلبه کند
قرار نیست کودک خود را از پشتیبانی و دلگرمی خود محروم کنید. اصلاً قرار نیست کودک خود را در اتاق تاریک تنها بگذاریم و بگوییم: «خداحافظ! شجاع باش! صبح میبینمت!» متخصصان روان شناسی بالینی کودکان می گویند که بچه ها را به آرامی راهنمایی کنید تا زمانی که آن ها آماده شوند، خودشان تا حدی ترسشان را مدیریت کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه به کودکان خود مهارت حل مسئله را آموزش دهیم
بهترین راه برای غلبه بر ترس در کودکان چیست؟
به کودک خود کمک کنید در مورد آنچه او را می ترساند، صحبت کند. بچه ها ممکن است بدانند از چه چیزی می ترسند، اما همیشه قدرت توضیح دادن ندارند. پرسیدن سوالات خاص می تواند کمک کند تا حرف بزنند. به عنوان مثال اگر کودک از سگ می ترسد، می توانید بگویید «چه چیزی سگ ها را ترسناک می کند؟». «آیا سگی شما را غافلگیر یا اذیتت کرد؟». «آیا سگ خاصی وجود دارد که از آن بترسی؟». هنگامی که درک بهتری از آنچه کودک شما از آن ترسیده است داشته باشید، بهتر می توانید به غلبه بر ترس در او کمک کنید.
ترس های رایج در دوران کودکی
برخی از ترس های رایج در دوران کودکی شامل موارد زیر است:
- تنها بودن
- تاریکی
- سگ یا سایر حیوانات بزرگ
- حشرات
- ارتفاع
- مراجعه به پزشک
- صداهای ناآشنا یا بلند
- هیولاهای خیالی
مراحل کنترل و مدیریت ترس در کودکان
در ادامه با ما همراه باشید تا قدم به قدم با مراحل مدیریت ترس در کودکان آشنا شویم.
اول تایید کنید، سپس اقدام کنید
پس از اینکه ترس و علت آن را در کودک خود شناسایی کردید، به کودک خود اطمینان دهید که شرایط و حالات او را جدی گرفته اید. وقتی کودک چیزی را ترسناک تلقی می کند، ما در نقش والدین یا بزرگتر، چیز ترسناکی نمی بینیم. معمولاً همیشه می خواهیم با تأیید احساسات آن ها شروع کنیم. به عنوان نمونه، به جای اینکه بگوییم «اوه بیا، ترسناک نبود!» یا «از چه چیزی می توان ترسید؟» سعی کنید بگویید «وای، به نظر می رسد ترسناک است!» یا «من می دانم که بسیاری از بچه ها از آن می ترسند».
بسیار مهم است که به محض اطمینان به سرعت وارد عمل شوید. قطعاً نمی خواهیم در این مرحله بر موارد ترس آور تأکید کنیم، چون این کار در واقع ترس کودک را بیشتر از قبل تقویت می کند. در عوض، به او کمک کنید تا احساس شجاعت بیشتری داشته باشد و به جایی برسد که بتواند خودش بر ترس خود غلبه کرده و یا آن را کنترل کند.
هدف گذاری کنید
یک سری اهداف منطقی در نظر بگیرید. به عنوان مثال، اگر کودکتان معمولاً نیاز دارد که زمان خوابیدن، کنار او در اتاق بنشینید، می توانید موافقت کنید ولی بهتر است تا پایان هفته سعی کند چراغ را خاموش کرده و خودش بخوابد. پس از تعیین هدف، سعی کنید صبور باشید.
به عنوان نمونه، می توانید برنامه زیر را دنبال کنید:
شب اول: می توانید با هم دو کتاب بخوانید. چراغ ها را خاموش کنید، فقط چراغ شب را روشن بگذارید و سپس با او آرام بنشینید (بدون گفت و گو و بازی) تا زمانی که خوابش ببرد.
شب دوم: یک کتاب بخوانید، سپس چراغ شب را روشن کرده و سایر چراغ ها را خاموش کنید. اتاقش را ترک کنید اما در را نیمه باز بگذارید و بیرون اتاقش بمانید.
شب سوم: یک کتاب بخوانید، چراغ شب را روشن کنید و در اتاق را ببندید.
شب چهارم: یک کتاب بخوانید، همه چراغ ها را خاموش کرده و در اتاق را هم ببندید.
کودک خود را تشویق کنید و صبور باشید
برای مدیریت ترس کودکان، والدین باید به یاد داشته باشند که هر تغییری به زمان نیاز دارد و ترس احساس قدرتمندی است. ثابت قدم بمانید و از تلاش های فرزند خود تعریف کنید: «واقعا شجاعانه است که شما نیم ساعت در اتاق خود تنها ماندید. بیا ببینیم که آیا فردا می توانیم این زمان را طولانی تر کنیم!».
به کودک خود بگویید که فکر می کنید می تواند با ترس خود مقابله کند. حتی اگر هنوز خیلی مطمئن نیست. گفتن جملاتی مانند «شما خیلی شجاع هستید» می تواند به کودک شما کمک کند تا اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.
همه ترس ها مثل هم نیستند
کمک به بچه ها برای مدیریت ترس هایی که مرتباً با آن ها رو به رو می شوند، مانند ترس از تاریکی یا ترس از مراجعه به پزشک ضروری است، اما همه ترس ها با هم برابر نیستند. ترس هایی را که در زندگی کودک تداخلی ایجاد نمی کنند، می توان نادیده گرفت. به عنوان مثال، اگر کودکی فیلم های ترسناک را دوست ندارد، می تواند نشانه مثبتی باشد. این واکنش ترس ممکن است در واقع نشان دهنده مهارت های دفاعی باشد. از سوی دیگر می تواند بیانگر قدرت تصمیم گیری در کودک باشد. وقتی می گوید «من این ها را دوست ندارم، نمی خواهم تماشا کنم»، یعنی کودک شما برای نیازهای خود قدرت انتخاب و تصمیم گیری دارد.
مشورت با پزشک متخصص
برای رفع علائم اضطراب شدید مانند حملات ترس آور خیالی، رفتار اجباری یا اخلال گر، یا کناره گیری از انجام فعالیت های مدرسه یا خانواده شاید لازم باشد اقدامات تخصصی تری صورت گیرد. اگر به نظر می رسد ترس کودک شما مسئله جدی تری است، با پزشک متخصص صحبت کنید و با دریافت مشاوره های تخصصی مشکل کودک خود را رفع کنید.
پیشنهاد سرویک
برای مدیریت و غلبه بر ترس کودک خود می توانید راه های پیشنهاد شده را امتحان کنید. در صورتی که مشغله های زندگی و کاری اجازه این کار به شما نمی دهد، می توانید از پرستاران سرویک کمک بگیرید. قبل از اینکه پرستار کودک خود را انتخاب کنید، کارشناسان سرویک به تمامی سؤالات و دغدغه های شما پاسخ خواهند داد تا از انتخاب خود آسوده خاطر باشید.
