درمان یبوست شدید در سالمندان
افزایش سن ممکن است منجر به تغییرات منفی جسمی و روحی و کاهش کارایی فرد شود. این موضوع می تواند باعث به وجود آمدن مشکلات بسیار مختلفی در فرد شود. یکی از مشکلات رایج در بین سالمندان اختلال در سیستم گوارشی و بروز بیماری هایی مانند یبوست است. بیماری یبوست بیماری چندان خطرناکی نیست؛ اما اگر پیشرفت کند، ممکن است که حتی برای درمان به جراحی نیاز داشته باشد. به همین دلیل بهتر است که با روش درمان یبوست شدید در سالمندان آشنا باشید. در این مقاله درباره تمامی نکاتی که درمورد بیماری یبوست وجود دارد، توضیح خواهیم داد.
یبوست چیست؟
یبوست بیماری است که در آن فرد نمی تواند مدفوع خود را به طور کامل دفع کند یا در دفع آن مشکلاتی مانند درد را تجربه می کند. اکثر بیماران به خصوص سالمندانی که به این مشکلات مبتلا هستند علائمی مانند مدفوع سفت، نفخ شکم، درد و گشادی مقعد را تجربه می کنند.
علت یبوست
قبل از شروع به درمان یبوست شدید در سالمندان خوب است که با علت بروز یبوست نیز آشنا شد. بسیاری از مشکلات مرتبط با سن مانند کاهش تحرک، شرایط زندگی، افزایش یا استفاده دارو هایی که عوارض جانبی خاصی دارند و همچنین تغییر در رژیم غذایی، می توانند باعث ایجاد بیماری یبوست شوند.
درمان دارویی یبوست شدید در سالمندان
در اکثر سالمندانی که به بیماری یبوست مبتلا می شوند، معمولا روش های درمانی معمول جواب نمی دهند. به همین دلیل پزشکان برای درمان یبوست شدید در سالمندان ، معمولا از روش های درمان با دارو استفاده می کنند. اکثر اوقات برای درمان افراد مبتلا به یبوست از ملین استفاده می شود.
بررسی های مختلف نشان داده اند که ملین ها برای هر کدام از سالمندان درجات متفاوتی از اثربخشی را نشان می دهند. به همین دلیل اطلاعات پزشکان در انتخاب دارو برای درمان یبوست سالمندان قبل از معاینه دقیق، بسیار محدود است؛ بنابراین زمانی که اکثر دارو های ملین در درمان یبوست شدید سالمندان نتیجه مناسبی نمی دهند، پزشک ممکن است برای تجویز دارو های بهتر آزمایش هایی مانند انتقال کولون و مانومتری رکتوم را تجویز کند و به کمک آن اختلالات را شناسایی کند.
درمان خانگی یبوست شدید در سالمندان
- نوشیدن آب بیشتر
در صورتی که برای درمان یبوست شدید در سالمندان قصد نداشته باشید روش هایی دارویی را امتحان کنید، می توانید از روش های درمانی خانگی بهره ببرید. بهترین و ساده ترین راه برای درمان سالمندان مبتلا به یبوست نوشیدن آب زیاد است. زیرا کم آبی می تواند فرد را به یبوست مبتلا کند.
علاوه بر آب معمولی استفاده از مقداری آب گازدار نیز می تواند به تسکین علائم یبوست کمک کند. آب گازدار می تواند به روده ها کمک کند تا دوباره به حالت طبیعی برگردند. برخی از مطالعات نشان داده اند که آب گازدار می تواند برای درمان یبوست شدید در سالمندان از آب معمولی موثرتر باشد. به خصوص اگر سالمند دچار مشکلاتی مانند سوء هاضمه یا یبوست ایدیوپاتیک مزمن باشد.
با این حال باید این را هم در نظر گرفت که نوشیدنی های گازداری مانند نوشابه نمی توانند ایده خوبی باشند. زیرا نوشابه و امثال آن ممکن است برای سلامتی ضرر های زیادی داشته باشند و این وضعیت یبوست را بدتر می کند.
همچنین برخی از افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ممکن است که با نوشیدن آب گازدار دچار مشکلات مختلفی شوند. به همین دلیل قبل از درمان یبوست شدید در سالمندان با استفاده از آب گازدار بهتر است که از پزشک در این زمینه مشورت گرفته شود.
- خوردن غذا های فیبر دار
راه بعدی درمان مصرف فیبر است. زیرا فیبر می تواند حجم و قوام حرکات روده را افزایش دهد و همین باعث دفع آسان تر شود. غذا هایی که فیبر دارند به سیستم گوارش کمک می کنند تا غذا با سرعت بیشتری از آن عبور کند.
طبق بررسی های انجام شده، 77 درصد از افرادی که به یبوست مزمن مبتلا بوده اند، توانسته اند با مصرف مکمل های فیبر علائم بیماری خود را کاهش دهند. البته باز هم در درمان یبوست شدید در سالمندان لازم است بدانید که افزایش مصرف فیبر می تواند باعث بروز مشکلات دیگری نیز شود. برای مثال ممکن است که فیبر به دفع بهتر کمک کند، اما در برخی از علائم دیگر مانند قوام مدفوع، درد در هنگام دفع، نفخ و دفع گاز تاثیری نداشته باشد و حتی آن ها را تشدید کند.
فیبر های غذایی در حال حاضر بسیار متفاوت هستند و هر کدام می توانند تاثیر خاصی روی یبوست بگذارند؛ اما به طور کلی می توان آن ها را در دو دسته فیبر های نامحلول و محلول تقسیم کرد.
- فیبر های نامحلول: فیبر نامحلول به فیبر موجود در گندم، سبزیحات و غلات کامل گفته می شود. این فیبر ها می توانند برای درمان یبوست شدید در سالمندان مصرف شوند. با مصرف این مواد مدفوع حجیم می شود و دفع آن از سیستم گوارش آسان تر می شود.
- فیبر های محلول: به فیبر های موجود در جو، سبوس جو، آجیل، دانه ها، لوبیا، عدس، نخود و همچنین برخی از میوه ها و سبزیجات فیبر محلول گفته می شود. فیبر محلول آب را جذب می کند و باعث تشکیل خمیری ژل مانند می شود که مدفوع را نرم می کند و قوام آن را بهبود می بخشد.
- ورزش کردن
علت یبوست در سالمندان ممکن است به دلیل کم تحرکی نیز باشد. به همین دلیل برای درمان یبوست شدید در سالمندان می توان ورزش کردن را پیشنهاد کرد. طبق مطالعاتی که بر روی افرادی با تحرک کم انجام شده است، احتمال این که بیماری یبوست در آن ها پدیدار شود بیشتر است. به همین دلیل است که وقتی این دسته از افراد به یبوست مبتلا می شوند، پزشک روش های درمانی مانند ورزش کردن را پیشنهاد می کند.
طبق مطالعات انجام شده بر درمان یبوست شدید در سالمندان ، ورزش نمی تواند تعداد دفعات دفع مدفوع را افزایش دهد؛ با این حال با تسکین علائم می تواند به درمان سریع تر یبوست کمک کند. نکته ای که وجود دارد این است که افراد مبتلا به IBS باید از انجام ورزش های سنگین مانند دویدن خودداری کنند. زیرا ورزش سنگین نه تنها کمکی به شما نخواهد کرد، بلکه ممکن است علائم یبوست را نیز تشدید کند.
درمان سریع یبوست شدید در سالمندان
- مصرف آب لیمو
برای درمان یبوست شدید در سالمندان می توان از آب لیمو استفاده کرد. استفاده از آب لیمو یکی از روش های درمانی سریع است. آب لیمو می تواند به پاکسازی روده ها کمک کند. برای این کار کافی است که صبح ها بعد از بیدار شدن و شب ها قبل از خوابیدن یک لیوان آب را با آب نصف لیمو مخلوط کنید و بنوشید. می توانید از نی برای نوشیدن استفاده کنید، زیرا ممکن است دندان ها بعد از یک دوره زمانی نسبت به آب لیمو حساس شوند.
- روغن زیتون
یکی دیگر از روش های درمانی مصرف روغن زیتون است. با مصرف یک قاشق چایخوری روغن زیتون اول صبح به صورت ناشتا می توان مدفوع را در روده تحریک کرد. روغن زیتون در درمان یبوست شدید در سالمندان می تواند به عنوان یک روان کننده در سیستم گوارش عمل کند. روغن می تواند کاری کند تا مواد راحت تر در سیستم گوارش حرکت کنند. همچنین می تواند مدفوع را نرم و تخلیه آن را آسان تر سازد.
- آب آلو/ آلو خشک
آب آلو و آلو خشک هر دو برای درمان یبوست عالی هستند. زیرا دارای مقدار زیادی از سوربیتول هستند. سوربیتول بدون هضم از روده عبور می کند و می تواند آب را به داخل روده بکشد. با این کار مدفوع حجیم تر می شود و حرکت آن در روده آسان تر صورت می گیرد. اگر برای درمان یبوست شدید در سالمندان قصد استفاده از آلو را دارید، توصیه می کنیم به جای آب آن، از آلو خشک استفاده کنید که علاوه بر سوربیتول مقدار فراوانی فیبر نیز در آن وجود دارد.
- نوشیدنی های داغ
روش درمانی بعدی استفاده از نوشیدنی های داغ است. نوشیدنی های داغ ادرار آور هستند. زیرا نوشیدنی داغ دارای دیورتیک است. دیورتیک ها تولید ادرار را افزایش می دهند و همین باعث می شود که فرد بیش از حد معمولا به توالت برود. نوشیدنی داغ می تواند به حرکت روده نیز کمک کند؛ زیرا گرما فرایند تجزیه مواد جامد در سیستم گوارش را بهبود می بخشد. بهترین نوشیدنی گرمی که می توان برای درمان یبوست شدید در سالمندان مصرف کرد، چای سنا است. چای سنا یک ملین محرک است که به انقباض دستگاه گوارش کمک می کند و علائم یبوست را بهبود می دهد.
رفع یبوست شدید در سالمندان
برای رفع یبوست شدید در سالمندان راه های مختلفی وجود دارد. در حالت ایده ال می توان یبوست را حتی بدون استفاده از دارو نیز برطرف کرد. در درمان یبوست شدید در سالمندان اولین هدف کاهش علائمی مانند درد و نفخ است. بعد از آن سعی می شود با استفاده از دارو یا مکمل های غذایی اجابت مزاج منظم و نرم داشت.
برای درمان یبوست می توان روش هایی مانند ورزش، هیدراتاسیون و تغییر در رژیم غذایی را امتحان کرد. اگر این روش ها موثر نباشند، پزشک بیمار را دقیق تر معاینه خواهد کرد تا در صورتی که نهفتگی مدفوع وجود داشته باشد، آن را تشخیص دهد. در نهفتگی مدفوع وضعیت به گونه ایست که مدفوع بسیار سفت و خشک می شود و در روده برزگ قرار می گیرد که همین علت باعث سخت شدن دفع مدفوع می شود. البته در برخی موارد نیز ممکن است که مدفوع مایع در اطراف نهفتگی نشت کند و مدفوع سخت را پنهان کند. در این حالت به اصطلاح گفته می شود که فرد دچار اسهال متناقض شده است.
برای درمان یبوست شدید در سالمندان لازم است که در اولین قدم مدفوع نهفته را از بین برد. اگر پزشک مدفوع نهفته را تشخیص دهد، می تواند برای درمان آن روش های درمانی مانند تنقیه یا پاکسازی دستی را پیشنهاد کند. البته دقت داشته باشید که پاکسازی دستی خطرات زیادی را به همراه دارد. به همین دلیل قبل از انجام آن بهتر است که از پزشک کمک بگیرید.
نتیجه گیری
در این مقاله در رابطه با علت و درمان یبوست شدید در سالمندان صحبت کردیم. با بالا رفتن سن یکی از مشکلاتی که افراد با آن رو به رو خواهند شد، یبوست است. در بیماری یبوست سیستم گوارش دچار مشکل می شود و حالت سختی پیدا می کند. هنگامی که فرد به یبوست مبتلا می شود کمتر از حد معمول به اجابت مزاج نیاز پیدا می کند. این می تواند یک مشکل جدی باشد که خطرات زیادی را به همراه خواهد داشت. به همین دلیل بهترین کار این است که در اولین فرصت برای درمان یبوست اقدام شود.
