علت ورم پا در سالمندان
با بالا رفتن سن مشکلات بسیار زیادی برای بدن ایجاد می شود؛ چراکه هر چه سن بدن بالا می رود، سیستم ایمنی ضعیف تر می شود و ماهیچه ها نیز تحلیل می روند. یکی از مشکلات بسیار رایجی که خیلی از سالمندان با آن رو به رو می شوند، ورم پا است. خوشبختانه ورم پا مشکل چندان خطرناکی نیست. اما بهتر است که با علت ورم پا در سالمندان آشنا شوید؛ زیرا گاهی اوقات ورم می تواند نشانه ای از یک بیماری مزمن جدی باشد.
ورم چگونه اتفاق می افتد؟
زمانی که کفش های تنگ می پوشید یا زیاد راه می روید، احتمالا با مشکل ورم پا رو به رو می شوید. اما آیا تا به حال از خود پرسیده اید که ورم پا چگونه ایجاد می شود؟
در واقع ورم پا زمانی رخ می دهد که مایع خارج از رگ های خونی شروع به حرکت کند و وارد فضای بین بافتی بدن شود. این فضا با نام فضای خارج عروقی نیز شناخته می شود که به طور دقیق تر فضای مرطوب بین سلول ها، اندام و ها و قسمت های مختلف بدن است.
علت ورم پا در سالمندان و دیگر افراد به دلیل خارج شدن مایع از رگ های خونی است. شاید فکر کنید که امکان خروج مایع از رگ وجود ندارد؛ ولی در واقع رگ ها شبیه به یک غشای نیمه تراوا هستند؛ به همین دلیل امکان این که مایع کمی از آن ها خارج شود وجود دارد. هنگامی که این مایع، بیش از حد از رگ های خونی خارج شود، پا به اصطلاح ورم می کند؛ به همین دلیل است که این اتفاق معمولا در ناحیه هایی مانند پا که فشار بیشتری روی آن ها است، ایجاد می شود.
شایع ترین دلایل ورم پا
علت ورم پا در سالمندان می تواند بسیار زیاد باشد. اما در حال حاضر برخی از رایج ترین دلایل آن، شامل موارد زیر می شود:
- نشت رگ های خونی
گاهی اوقات سلول های خونی بدن آنطور که باید به هم دیگر نمی چسبند. این اتفاق باعث می شود مولکول های مایع از طریق اتصالات، بین سلول های رگ های خونی بلغزند و بیرون بیایند. این مسئله معمولا زمانی رخ می دهد که بدن دچار التهابات شدید یا بیماری های مشابه قرار گرفته باشد.
- سطح پایین پروتئین در خون
علت ورم پا در سالمندان می تواند به خاطر سطح پایین پروتئین بدن نیز باشد؛ زیرا پروتئین هایی مانند آلبومین به نگه داشتن مایع در داخل رگ های خونی کمک می کنند و هنگامی که مقدار آن ها کم باشد، مایع می تواند از رگ خارج شود. در واقع مولکول های پروتئین در فشار خون اسمزی (که با نام فشار انکوتیک نیز شناخته می شود)، فشاری وارد می کند که باعث می شود رگ بتواند مایع را در خود حفظ کند. اگر سطح پروتئین در داخل رگ خونی کاهش یابد، حتی اگر غشای رگ خونی دست نخورده باشد، مایع از رگ خارج می شود و همین می تواند علت ورم پا در سالمندان باشد.
معمولا سطح پایین پروتئین به دلیل بیماری های خاصی مانند بیماری های کلیوی، بیماری های کبدی و مشکلات سوء تغذیه است.
- وجود بیش از حد مایع
اگر بیش از حد تحمل رگ، در آن مایع وجود داشته باشد، مقداری از آن خارج می شود. مایع اضافی به دلیل ایجاد فشار های هیدرواستاتیک بالا به دیواره عروق خونی فشار وارد می کند و از این طریق می تواند از آن خارج شود. همین باعث می شود تا ورم در پا یا دیگر قسمت های بدن ایجاد شود.
رفع ورم پا در سالمندان
بعد از شناسایی علت ورم پا در سالمندان بهتر است که با روش های درمان آن نیز آشنا شوید. برای درمان ورم پا راه های مختلفی وجود دارد؛ که برخی از آن ها عبارتند از:
- تغییر سبک زندگی
بهترین راه برای درمان همیشگی ورم های پا تغییر سبک زندگی است. برخی از راه هایی که می توانند در کاهش تورم پا به شما کمک کنند عبارتند از:
- پوشیدن جوراب های فشاری
- نپوشیدن کفش های خیلی تنگ
- بالا بردن پا ها برای گردش بهتر خون به کمک جاذبه
- هیدراته ماندن: شاید در ابتدا کمی غیر منطقی به نظر برسد، اما باید این را بدانید که کم آبی باعث می شود بدن مایعات بیشتری را ذخیره کند و همین می تواند عاملی برای تورم پا باشد.
- بعد از شناسایی علت ورم پا در سالمندان بهتر است که خوردنی های غنی از منیزیم مانند آجیل، دانه ها، حبوبات، غلات کامل و سبزیجات برگ دار را برای آن ها تهیه کنید تا تورم کاهش یابد.
- افزایش تحرک بدنی
- محدود کردن مصرف نمک و کربوهیدرات ها
- حمام نمک اپسوم
- کاهش وزن
- تمرین های ورزشی
برخی از تمرین های ورزشی هستند که کمک می کنند مایعات از پا ها بالا بروند. این مایعات هنگامی که در قسمت فوقانی بدن قرار می گیرند، توسط کلیه ها دفع می شوند و امکان ورم پا کمتر می شود. برخی از تمرین هایی که به انتقال مایعات به بالای بدن کمک می کنند، عبارتند از:
- پمپاژ مچ پا
برای این تمرین کافی است که روی زمین دراز بکشید و پا های خود را بالا بیاورید. می توانید برای گرفتن نتیجه بهتر پا ها را حین بالا نگه داشتن به سمت عقب و جلو حرکت دهید. بعد از پیدا کردن علت ورم پا در سالمندان، برای رفع آن بهتر است که این ورزش را 3 بار در روز و هر بار با 30 حرکت انجام دهید.
بهتر است این ورزش را به صورت درازکش انجام دهید؛ اما امکان انجام آن در حالت نشسته نیز وجود دارد. البته برای گرفتن نتیجه مناسب در حالت نشسته، بهتر است از یک چهارپایه برای بلند کردن پا ها استفاده شود.
- فشار دادن باسن
برای از بین بردن علت ورم پا در سالمندان یکی از تمرین هایی که می توان انجام داد، فشار دادن باسن است. برای این حرکت لازم است در حالی که فرد نشسته یا دراز کشیده است، ماهیچه های باسن خود را سفت کند. در این حین یک فرد دیگر باید به آرامی با دست خود فشاری برای چند ثانیه روی قسمت های مختلف باسن وارد کند.
در حین انجام این تمرین فرد نباید نفس خود را به هیچ عنوان حبس کند. بلکه باید در طول ماساژ نفسی عمیق و آرام بکشند. برای گرفتن نتیجه بهتر لازم است که این کار 10 دور و 3 بار در روز تکرار شود.
- زانو بلند تا سینه
یکی از بهترین حرکت ها برای از بین بردن علت ورم پا در سالمندان حرکت زانو بلند تا سینه است. برای انجام این تمرین کافی است که هنگامی که فرد دراز کشیده است، یک زانوی خود را تا سینه بالا بیاورد و سپس دوباره پا را به حالت صاف و اولیه برگرداند. سپس این کار را برای پای بعدی تکرار کند. برای گرفتن نتیجه بهتر می توان این تمرین را ده دور تا سه بار در روز انجام داد؛ اما اگر فکر می کنید که تمرین بیشتر برای سالمند مفید است، می توانید از او بخواهید که تمرین بیشتری انجام دهد.
ورم بدن در سالمندان
سالمندان به دلیل فعالیت کمتر ، ابتلا به بیماری های مزمن مختلف و مصرف دارو های متفاوت بیشتر در معرض ابتلا به ورم هستند؛ به همین دلیل بسیار مهم است که خانواده های سالمندان به خوبی با ورم آشنا باشند؛ زیرا حتی برخی از ورم ها می توانند زندگی سالمندان را تهدید کنند.
بعد از شناختن علت ورم پا در سالمندان خوب است که با ورم بدن نیز آشنا شوید. ورم بدن می تواند مدل های مختلفی داشته باشد. برخی از آن ها عبارتند از:
- ورم محیطی
شایع ترین علت ورم در بدن ، ورم محیطی است. این امر در اندام های مختلف اتفاق می افتد و قسمت هایی مانند پا ها، مچ ها، دست ها یا حتی بازو ها را دچار تورم می کند.
- ورم عمومی
ورم عمومی که می تواند علت ورم پا در سالمندان نیز باشد، به احتباس مایعات در بدن اشاره دارد که علاوه بر قسمت هایی مانند دست و پا، می تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
- ورم اندامی
ورم اندامی معمولا سیستم خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال ورم ریوی زمانی رخ می دهد ک مایع زیادی در ریه ها جمع شده باشد. ورم قرنیه نیز شامل جمع شدن مایع در قرنیه چشم می شود که حتی می تواند بینایی را تحت تاثیر قرار دهد و در آن اختلال ایجاد کند.
نشانه های ورم در بدن
قبل از پیدا کردن علت ورم پا در سالمندان بهتر است که به خوبی با علائم آن آشنا باشید. برخی از علائم عمومی ورم عبارتند از :
- تورم یا پف کردن پوست
- پوست با حالت کشیده شده یا براق
- تغییر رنگ پوست
- درد در قسمت های مختلف بدن
- سفت شدن مفصل
- تغییر وزن
- بعد از فشار دادن پوست گودی روی آن ایجاد می شود که برای چند ثانیه ماندگار است.
علت ورم در افراد سالمند
شایع ترین عواملی که باعث ورم می شوند شامل کم تحرکی، ایستادن یا نشستن بیش از حد، استعداد ارثی، سابقه جراحی، ارتفاع زیاد، گرما، سوختگی، یائسگی، مصرف بیش از حد نمک و داشتن رژیم غذایی ناسالم می شوند. این موارد می توانند باعث نشت مویرگ ها شوند که باعث می شود مایع درون رگ ها به بافت های اطراف خود نفوذ کند و تورم ایجاد کند.
علت ورم پا در سالمندان ممکن است به دلیل کمبود برخی از مواد نیز باشد. برای مثال آلبومین کم یا فشار خون بالا هر دو می توانند بر گردش مایعات در بدن اثر بگذارند. هنگامی که فشار خون در حد طبیعی نباشد یا مقدار آلبومین کم باشد، گردش مایعات دچار مشکل می شود و فرد با تورم و همینطور لخته شدن خون مواجه خواهد شد.
برخی از دارو ها نیز ممکن است باعث تورم شوند. برای مثال دارو هایی مثل مسدود کننده های کانال کلسیم، NSAID ها (ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسن و غیره)، کورتیکواستروئید ها و برخی از دارو های ضد دیابت باعث تجمع مایعات می شوند که این می تواند عاملی برای ایجاد تورم در بدن باشد.
نتیجه گیری
سالمندان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف و مشکلات جسمی استعداد زیادی در جذب بیماری ها و مشکلات مختلف دارند. یکی از معضلاتی که اکثر سالمندان با آن رو به رو هستند ، ورم است. ورم به دلیل تجمع مایعات در بدن به وجود می آید که می تواند دلایل مختلفی مانند مصرف دارو، کم تحرکی و مشکلات جسمی داشته باشد. برای این که بیشتر با علت ورم پا در سالمندان آشنا شوید، در این مقاله در مورد ورم و نکاتی که لازم است در رابطه با آن بدانید، توضیح دادیم.
